Geschreven door Henk Sijtsma | Jongvee Specialist fokkalveren/lammeren, regio noord
Fokkalveren | Gezondheid, Kalveren - 2 november 2023

In de geboorte van nieuw leven, schuilt een cruciale rol voor de ideale afkalfruimte. Deze ruimte, die zich bij voorkeur in een rustig gedeelte van de stal bevindt, staat in nauw “oogcontact” met de rest van de veestapel. Een afkalfruimte van minstens 3 meter bij 3 meter biedt de benodigde ruimte voor deze belangrijke gebeurtenis. Maar er is meer dan alleen ruimte. Om ziekteoverdracht te voorkomen en comfort te bieden, moet deze ruimte schoon, droog, tochtvrij, goed verlicht, geïsoleerd en goed geventileerd zijn.

Minder stress

Het hoofddoel van de ideale afkalfruimte gaat echter verder dan het bieden van een hygiënische omgeving. Het is ontworpen om de stress van het afkalven te minimaliseren, zowel voor de koe als het pasgeboren kalf. Terwijl algemene aanbevelingen bestaan, variëren ontwerpen sterk en hangen ze vaak af van factoren zoals het bouwjaar van de stal en de omvang van de veestapel.

Afkalfruimte ≠ ziekenboeg

Een belangrijk aandachtspunt is het vermijden van het gebruik van de afkalfruimte als een soort ‘ziekenboeg’. Hoewel het verleidelijk kan zijn om zieke koeien hier onder te brengen, kan dit de kans op ziekteoverdracht voor zowel de koe als het kalf vergroten.

Individueel of groep

In Nederland maken de meeste melkveebedrijven gebruik van één of meerdere individuele afkalfruimtes. Toch zien we dat schaalvergroting en de opmars van melkrobots het gebruik van groepsafkalfruimtes stimuleren. Zelfs grotere melkveebedrijven kiezen vaak nog voor individuele afkalfruimtes, wat laat zien dat de keuze tussen individueel of in groepen afkalven niet altijd eenduidig is.

Voorbeelden

Hieronder twee voorbeelden van bedrijven die middels het ontwerp van de afkalfruimte de individuele zorg voor zowel koe als kalf bevorderen. Voor meer informatie: Maternity pens have two Wisconsin dairies calving with ease – Progressive Dairy | Ag Proud

Pickard Dairy, Malone, WI Wayside Dairy, Greenleaf, WI
650 melkkoeien 750 melkkoeien
Overgestapt van groeps potstal naar twee 4,25 m x 4,25 m individuele afkalfruimte met rubbervloer Close-up koeien nu in zelfde tunnel geventileerde stal als rest veestapel
Individuele afkalfruimte nu direct naast de close-up groep 6 individuele afkalfruimtes van 3 m x 4,25 m (d.m.v. draaihekken te verdubbelen)
Sluitend voerhek en vacuüm aansluiting Sluitend voerhek en vacuüm aansluiting
Belangrijkste resultaat tot dusver: halvering kalversterfte van 10% naar 5%! Belangrijkste resultaat tot dusver: efficiënter werken

 

Routines

Ten slotte, voor bedrijven die de voorkeur geven om de koe zo kort mogelijk voor het afkalven naar de afkalfruimte te brengen, zijn er duidelijke werk-routines.

  1. Plaats koe in een schone, bij voorkeur gedesinfecteerde afkalfruimte: Zorg ervoor dat de omgeving waar de koe zal afkalven vrij is van potentieel schadelijke bacteriën en infecties.
  2. Kies de juiste bedding: Leg minimaal 5 cm gehakseld stro of houtkrullen neer, of zelfs beter, zorg voor een laag van minimaal 10 cm stro. Dit biedt comfort en hygiëne voor zowel de koe als het kalf.
  3. Voor het afkalven, maak de koe schoon met een geschoren, mestvrij uier: Een schone koe vermindert de kans op infectie en vergemakkelijkt het afkalvingsproces.
  4. Zorg dat hulpmiddelen voor eventuele assistentie binnen handbereik staan: Voor onvoorziene omstandigheden is het essentieel om de benodigde hulpmiddelen, zoals handschoenen, touwen en andere medische apparatuur, direct beschikbaar te hebben.
  5. Scheid koe en kalf binnen een half uur na de geboorte: Dit helpt de blootstelling aan potentieel schadelijke ziekteverwekkers, zoals bacteriën, virussen en protozoën (zoals cryptosporidia), te minimaliseren. Een snelle scheiding is essentieel voor de gezondheid van zowel de koe als het kalf.

Het volgen van deze stappen draagt bij aan een gezonde en succesvolle afkalving, en vermindert het risico op gezondheidsproblemen bij zowel de moederkoe als het pasgeboren kalf.

Wil je meer weten? Lees dan zeker ook ons artikel 3 cruciale gebeurtenissen in het leven van een koe Deel 1 | Rondom de geboorte – Denkavit