Kennisbank thema “grondstoffen – vetten en oliën”, wat zit er eigenlijk in de kalvermelk?

In deze serie over grondstoffen in kalvermelk is ingegaan op het gebruik van veilige plantaardige eiwitbronnen ter vervanging van zuiveleiwit. Daarin is aangehaald dat de kwaliteit van de gebruikte plantaardige grondstoffen erg belangrijk is voor een succesvolle toepassing. Vetten en oliën zijn een belangrijke bron van energie voor het jonge dier en ze leveren de benodigde essentiële vetzuren. In dit artikel zullen we verder ingaan op welke vetsoorten gebruikt worden en hoe ze in een kalvermelk worden gestopt.

Hoe zit het vet in de kalvermelk?

Alle kalvermelkproducten zijn voornamelijk gebaseerd op grondstoffen met een laag vetgehalte zoals magere melkpoeder, wei-eiwit concentraat of bijvoorbeeld gehydrolyseerd tarwe-eiwit. Deze grondstoffen bevatten minder dan 1% vet dus zal je het vet op een andere manier moeten toevoegen. In al onze melkproducten voor de opfok van jonge herkauwers wordt vet toegevoegd door middel van vetkernen.

Een vetkern wordt gemaakt door vloeibare zuivel te combineren met een enkelvoudig vet of een mengsel van verschillende vetten. Tijdens dit productieproces wordt het vet super fijn gehomogeniseerd in de vloeibare zuivel en daarna gesproeidroogd. De door homogenisatie verkregen miniscule vetbolletjes krijgen eigenlijk een jasje van zuivel om zich heen.

De fijne homogenisatie is essentieel voor goede oplosbaarheid van de kalvermelk en voor de stabiliteit van het vet in de oplossing. Niet in de laatste plaats is een super fijne homogene vetverdeling belangrijk voor een efficiënte vetvertering door het dier. Hoe kleiner de vetbolletjes zijn in de melk, hoe makkelijker het vet verteerd kan worden. Dit, door bijvoorbeeld het enzym lipase, in de dunne darm. Onder een microscoop en met een beetje oefening kun je zien of de vetverdeling in zo een vetkern voldoende fijn en homogeen is. In Figuur 1 is te zien hoe een goede vetverdeling er onder de microscoop uit ziet.

Soorten vetten en oliën

Naast een goede, homogene vetverdeling is ook de samenstelling van invloed op de verteerbaarheid en de bruikbaarheid van het vet voor het dier. Zo moet bijvoorbeeld het smeltpunt van het vet onder de lichaamstemperatuur van het dier liggen, zodat het vloeibaar is in het verteringsstelsel. Ligt het smeltpunt te hoog dan kan het vet minder goed afgebroken worden in vrije vetzuren, di- en monoglycerides.

Om dit te bereiken, gebruiken we een mengsel van verschillende vetten en oliën. Deze kunnen van plantaardige oorsprong zijn zoals kokosolie, palmolie of raapolie maar ook varkensvet(reuzel) is een goed vet voor gebruik in melkproducten. Alle vetten die gebruikt worden in onze producten zijn van food-kwaliteit en we kunnen keuze van vetten afstemmen met de wensen in verschillende markten.

Vetten als energiebron

Naast de functie als energiebron hebben sommige vetten of vetzuren ook een andere belangrijke functie. Zo is de juiste verhouding tussen omega-3 en -6 vetzuren erg belangrijk voor een glanzend haarkleed, juiste opbouw van celmembranen in het lichaam en heeft het effect op het immuunsysteem van het jonge dier. Met oliën van raapzaad en lijnzaad kun je bijvoorbeeld de juiste verhouding opzoeken in de samenstelling.

Kokosolie toegepast in al onze producten

In al onze producten wordt ook kokosolie toegepast vanwege zijn extra positieve aspecten voor de darmgezondheid van jonge dieren. Zo is bijvoorbeeld bekend dat middellange keten vetzuren positief kunnen bijdragen aan een stabiele microbiota in de darm. Met name laurinezuur, C12:0, heeft een sterke antimicrobiële werking tegen bijvoorbeeld Clostridium perfringens.

Samenvattend is het erg belangrijk voor een goede energievoorziening van het kalf dat de verschillende vetten en oliën homogeen en fijn verdeeld in de melk zitten zodat het dier het makkelijk kan verteren. Daarnaast kunnen vetten en oliën ook positief bijdragen aan de gezondheid van de jonge herkauwer en zijn ze essentieel voor de juiste groei en ontwikkeling tot volwassen dier.

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel? Neem dan contact met één van onze specialisten via onderstaand formulier.