Het belang van biest bij een pasgeboren big

Voor een pasgeboren big is het drinken van biest van cruciaal belang voor een gezonde start in hun leven. Biggen worden namelijk geboren zonder antistoffen tegen ziektekiemen en ze krijgen deze antistoffen alleen binnen via de opname biest. Biest bevat waardevolle voedingsstoffen en antilichamen die de immuniteit en algehele groei van de biggen bevorderen. Om ervoor te zorgen dat biggen optimaal profiteren van deze essentiële bron van voeding, zijn hier een aantal tips en feiten voor een goede biestopname in de kraamstal.

1. Een zeug begint al biest te produceren voor het werpen

Doordat de zeug vroeg begint met biest produceren is het juiste voer en voerschema belangrijk om de uierdruk rondom het werpen te beheersen. Daarnaast is het belangrijk dat de zeug voldoende energie heeft voor een vlot werpproces, omdat dit de biggen kan helpen om allemaal voldoende biest van de juiste kwaliteit te drinken.

2. Biggen moeten zo snel mogelijk biest drinken

De darmwand van biggen wordt 24 tot 48 uur na het werpen steeds minder doorlaatbaar voor de opname van belangrijke antistoffen. Zo is na 24 uur is de opname van immunoglobuline, wat aanwezig is in biest in de darm beperkt. Het is daarom van belang dat de pasgeboren big de eerste 24 uur na de geboorte biest drinkt en geen biggenmelk. Een biggenmelkpoeder bevat geen antistoffen die belangrijk zijn voor de afweer. Het advies is om pas vanaf 24 uur na geboorte te starten met biggenmelk.

3. De IgG-concentratie (antistof) in biest neemt geleidelijk af na aanvang van de bevalling^1,2

Na 6 uur is er nog maar 50-65% van de oorspronkelijke IgG-concentratie over,  en na 24 uur … we nog maar 10-15% van de initiële IgG-concentratie. Daarom is het zo belangrijk dat een pasgeboren big zo snel mogelijk na de geboorte biest drinkt.

4. De biestsamenstelling wijkt af van de melksamenstelling³

De eerste melk die een zeug produceert tot 24 uur na het werpen wordt colostrum genoemd en daarna geeft een zeug melk. Colostrum heeft een hoger ruw eiwitgehalte en een lager vetgehalte dan zeugenmelk.

5. De hoeveelheid biest die een zeug produceert varieert van 1,91 tot 5,31 kg⁴

Een gemiddelde zeug produceert tussen de 3 en 4 kg biest, maar dit is afhankelijk van de worp en het zeug zelf. Doorgaans is de biestproductie het hoogst bij de tweede en derde worp.

6. De hoeveelheid biest die een zeug produceert is onafhankelijk van de worpgrootte ^5,6

Dat betekent dat wanneer een zeug meer biggen krijgt per toom, de biestproductie niet toeneemt met het aantal geboren biggen. Daarom neemt de gemiddelde biestopname per big af naarmate de worp groter wordt. Er is veel meer concurrentie aan de uier om biest van de zeug te drinken, zorg er dus voor dat ook de kleine biggen voldoende biest op kunnen nemen (split suckling).

7. Jongere zeugen produceren meer biest in vergelijking met oudere zeugen

Pariteit 2 en 3 zeugen hadden de neiging om meer biest te produceren dan gelten en oudere zeugen⁵.

8. Een big moet minimaal 160 – 170 g/kg lichaamsgewicht colostrum drinken om te overleven

Hoe meer biest een big drinkt, hoe hoger de overlevingskans. Biest is een belangrijke energiebron voor biggen. Biggen moeten na de geboorte hun eigen lichaamstemperatuur op peil houden en hebben daarom veel energie nodig. Sterfte in de eerste dagen na de geboorte hangt vaak samen met onvoldoende biestopname.

9. Split Suckling kan ertoe bijdragen dat alle biggen voldoende biest binnenkrijgen

Scheid de eerstgeboren grotere biggen met een gevulde buik 2-3 uur uit de toom om de later geboren kleinere biggen te helpen met drinken van biest. Meer leren over Split Suckling? Klik hier voor ons volledige artikel.

Waar moet er op gelet worden?

De biest opname bij een pasgeboren big is van belang voor een gezonde goede start, maar de zeug alleen kan dit niet waarborgen. We zullen haar dan ook moeten helpen door de bovenstaande tips zo goed mogelijk uit te voeren. Door voor de geboorte al te werken aan de toekomst, helpen we de pasgeboren biggen met de ideale start voor een goede groei.

In het kort:

• De drachtige zeug van het juiste voer en voerschema voorzien
• De pasgeboren biggen in de eerste 24 uur zoveel mogelijk (alleen) biest laten drinken,
• De kleinere biggen ondersteunen in hun strijd naar de uier om biest te drinken (split suckling)

1 Klobasa et al. (1987), 2 Le Dividich et al. (2006), 3 Denkavit research, 4 Devillers et al (2004), 5 Devillers et al. (2007), 6 Krogh (2017)