Structureel werken met heldere doelen in de kalveropfok

Van de zorg naar het melkveebedrijf, dat was de overstap van Conny Bloemhoff enkele jaren geleden. Dat deze achtergrond van toegevoegde waarde is op het bedrijf blijkt uit de werkwijze en het resultaat in de kalveropfok. Conny en Menno Bloemhoff houden 75 melkkoeien en bijbehorend jongvee in het Friese Surhuisterveen. Drie jaar terug is Conny begonnen met het voeren van de kalveren tijdens vakanties van haar schoonvader, ruim een jaar later is ze volledig verantwoordelijk geworden voor de kalveropfok en zijn er vele stappen gezet mede dankzij het advies van jongvee specialisten van Denkavit en mengvoerleverancier Mulder Agro.

Schoon werken loont

“Schoon werken vind ik erg belangrijk. Alle eenlingboxen worden na gebruik uitgemest, schoongespoten en in de zon gezet om te drogen. Doordat we voldoende eenlingboxen hebben, kunnen we de boxen ook even leeg laten staan”, geeft Conny aan. Dat er schoon gewerkt wordt is goed te zien aan de voerkeuken die er spik en span eruit ziet. Jongvee specialist Marijn van Brakel benadrukt het belang van de schone omgeving waar de melk aangemaakt wordt. “De besmettingsroute is via het aanmaken van melk erg hoog, de bacteriën komen dan namelijk direct in het maag-darmstelsel terecht waar het schade kan aanrichten. Dit wordt nog wel eens over het hoofd gezien bij het aanmaken en verstrekken van de melk.” Om dit te voorkomen trekt Conny altijd melkershandschoenen en een waterdichte jas aan met melk aanmaken, worden de emmers en speenemmers goed schoongemaakt voor en na het voeren en staat de melkpoeder in een extra plastic zak beschermd onder een plateau.

Goede biestaanpak is de beste start

Samen met mengvoerleverancier Mulder Agro, Denkavit en de dierenarts is gekeken naar het biestmanagement op het bedrijf van familie Bloemhoff. De biest van verschillende koeien is een half jaar lang gemeten, waarna vervolgens het droogstand rantsoen is aangepast. “We zagen dat voorheen te rijk bemest was met drijfmest, waardoor het kaligehalte voor de droge koeien te hoog was. Ook kon het rantsoen meer structuur gebruiken en wordt het eiwitgehalte nu aangevuld met een andere brok. Hierdoor zagen we positieve resultaten bij de koeien, maar ook in het biestmanagement”, aldus Minne Hiemstra van Mulder Agro.

Sinds het biestmanagement is geoptimaliseerd zijn de kalveren een stuk vitaler. “De kalveren krijgen de eerste 5 melkbeurten biest, waarvan de eerste dag de kalveren 3x daags biest krijgen met de fles. De volgende voedingen onbeperkt met de speenemmer, maar ik hou wel in de gaten of ze goed drinken”, geeft Conny aan. Minne Hiemstra vult aan “Een goede biest aanpak is de beste start. Heb je hele goede biest? Vries deze biest in. Ingevroren biest verliest altijd wat kwaliteit, vandaar dat alleen hoge kwaliteit biest ingevroren dient te worden.” Hou ook bij van welke vaars/koe de biest is en bespreek de kwaliteit met Mulder Agro en Denkavit, zo kunnen we altijd een plan van aanpak per bedrijf maken.

Beslissingen maken na inwinnen van advies

Samen met jongvee specialist Ydo Homma van Denkavit is ook gekeken naar de looplijnen in de stal. Zo is met de wasbak en tafel bij de jongste kalveren een voerkeuken gecreëerd, waardoor er hygiënische en makkelijke looplijnen zijn. De kans op besmettingen via oudere dieren worden hierdoor zoveel mogelijk verkleind. Familie Bloemhoff is aan het verbouwen om alle kalveren in 1 stal te kunnen houden. Ook hiervoor wordt eerst advies ingewonnen alvorens te bouwen. Er wordt gekeken bij collega veehouders, maar ook Denkavit mag hierin mee denken. “Ik lees veel over kalveropfok, zit in een studiegroep en vraag veel. Hierdoor kunnen we beslissingen maken die het beste zijn voor ons bedrijf”, vertelt Conny. “We hebben gekozen voor 4 strohokken, om het advies van Ydo op te kunnen volgen om de kalveren minimaal 4 – 5 maanden op stro te kunnen huisvesten.” Marijn van Brakel haakt hierop in. “Doordat wij in de praktijk veel verschillende mogelijkheden zien, kunnen we veehouders helpen in de keuzes te maken. Ook hebben we een groot team achter ons staan, van product management tot dierenartsen en klimaatspecialisten, waarbij we onze vragen of vragen van veehouders altijd neer kunnen leggen.”

Onbeperkt voeren

Voordat zowel de stier- als vaarskalveren onbeperkt Denkamilk Perfect gevoerd kregen, kregen de stier- en handelskalveren koemelk. Op advies van Ydo is ook voor deze stier- en handelskalveren omgeschakeld naar onbeperkt kalvermelk, vanwege de constante kwaliteit en hogere groei die gerealiseerd kan worden. De kalveren zijn nu een stuk rustiger en meer voldaan merkt Conny. “Toen ik eerder de stal binnen kwam, probeerden de kalveren zo hard als het kon te loeien in de hoop melk te krijgen. Als ik nu de stal in kom ben ik geen voermachine meer voor de kalveren, maar kan ik ze echt verzorgen en optimaal op laten groeien. Als de kalveren nu loeien is er vaak iets aan de hand. De kalveren groeien zo goed, dat we blij zijn dat we extra grote hokken (dubbele eenlingboxen, red.) hebben gemaakt.” De rust bij de kalveren is goed te merken als we de stal binnen lopen, de kalveren zijn erg vitaal, maar niet onrustig. Ook geeft Conny aan dat het spenen minder stressvol gaat ten opzichte van het beperkt voeren.

’s Morgens en ’s avonds krijgen de kalveren gemiddeld 7 liter verse kalvermelk op een concentratie van 150 g/L. Regelmatig wordt gekeken of de emmer nog vol is, anders wordt de emmer aangevuld. “Met de overgang van biest naar de kalvermelk zien we geen problemen, de kalveren drinken goed door. Op 10 dagen leeftijd zitten de kalveren gemiddeld op 14-16L melk per 24 uur, met uitschieters tot wel 20L per 24 uur.” In de winter werd een hogere concentratie gevoerd (175 g/L), omdat de kalveren toen wat minder dronken. Door de concentratie te verhogen werd de groei wel goed behouden. “De kalveren zijn op deze melk goed attent en ze regelen zelf hoeveel ze drinken in de loop van de tijd. Ze bouwen het schema als ware zelf op, hierdoor zien we ook veel minder gezondheidsproblemen zoals diarree. Het afgelopen jaar hebben we nauwelijks medicijnen hoeven gebruiken”, vertelt Conny trots.

Melkschema rustig afbouwen

Na de eenling periode houdt Conny zich strak aan het voerschema van Denkavit. Na 2-3 weken (afhankelijk van de grootte en drinkgedrag van het kalf) verhuizen de kalveren naar een groepshok op stro van 2-3 kalveren per hok. Vanaf 5 weken wordt het voerschema langzaam afgebouwd door meer beperkt te gaan voeren. Door deze geleidelijke overgang, vreten de kalveren steeds meer de kalverbrok en het hooi, welke beide onbeperkt beschikbaar zijn. “Het hooi gaan we dit jaar hakselen. De lange stengels hooi trekken ze het hok in, waardoor ze ook infecties kunnen oplopen, dit willen we voorkomen”. Op advies van Minne Hiemstra krijgen de kalveren onbeperkt een rustige kalverkorrel, welke goed te verteren is. “Dit stimuleert ook de geleidelijke opname van het krachtvoer. In combinatie met het hoge aantal liters kalvermelk wat de kalveren krijgen, stimuleer je de pensontwikkeling”, vult Marijn van Brakel aan.

Bedrijfsdoelen

De huidige afkalfleeftijd ligt rond de 26 maanden, het streven is 24 maanden. Er zijn de laatste jaren veel aanpassingen in de kalveropfok gedaan, de resultaten als melkkoeien zullen binnenkort zichtbaar zijn. “We beginnen bij de basis, eerst passen we de opfok aan, en zodra de pinken er klaar voor zijn, gaan we over naar eerder insemineren.”, vertelt Conny. Menno Bloemhoff vult aan: “We hebben al behoorlijke verbeteringen doorgevoerd. Samen met de dierenarts, Mulder Agro en Denkavit hebben we jaarlijks een gesprek over het gehele bedrijf. Zo kunnen we gezamenlijk het bedrijfsplan continu aanpassen en verbeteren. Ook stellen we hierbij doelen zoals het draaien van betere resultaten. Ons bedrijfsdoel is om te groeien, niet in omvang, maar in diergezondheid, duurzaamheid en werkplezier”, sluiten Menno en Conny tevreden af.