Kalveren - 24 april 2020

Het Coronavirus heeft zich in een korte tijd over de wereld verspreid en houdt Nederland in zijn greep. Echter,  onder melkveehouders is de naam ‘Corona’ al lang  bekend. Corona (ook wel Rota genoemd) komt namelijk op veel bedrijven voor. In tegenstelling tot bij mensen, veroorzaakt dit Coronavirus bij kalveren geen long- en ademhalingsproblemen maar diarree. Van het aantal infectieuze diarree-gevallen bij kalveren wordt 33% veroorzaakt door de virussen Rota en Corona. In de praktijk zien we dat diarree één van de belangrijkste oorzaken van kalversterfte is. Daarnaast is het één van de belangrijkste oorzaken van financiële verliezen op het bedrijf. Reden te meer om kalverdiarree veroorzaakt door Rota- en Coronavirus te voorkomen en gericht aan te pakken wanneer problemen zich voordoen.

Wat zijn Rota- en Coronavirussen?

Rota en corona zijn twee famillies van virussen. Een virus is een klein deeltje dat bestaat uit erfelijk materiaal, verpakt in een eiwitomhulsel en kan zich alleen voortplanten in levende cellen van organismen. Een virusinfectie verloopt volgens een ander mechanisme dan een bacteriële of schimmelinfectie en kan niet met antibiotica worden bestreden.

Rota- en Coronavirussen kunnen diarree veroorzaken bij kalveren tussen de 3 en 28 dagen oud. Onder diarree wordt waterige en dunne ontlasting verstaan dat vaker voorkomt dan drie maal per dag.

Hoe ontstaat diarree door het Rota- en Coronavirus?

Deze virussen komen op veel bedrijven voor. De belangrijkste infectieroute is orale opname van besmette mest. De virussen zijn stabiel in uitgescheiden mest en kunnen in een vochtige omgeving goed overleven. Bijna alle kalveren worden daarom besmet, maar niet alle dieren worden er ziek van. Afhankelijk van de besmettingsdruk ontstaan er ziekteverschijnselen. Kalveren die de infectie doormaken scheiden veel virussen uit. Ook dieren die net hersteld zijn, kunnen nog heel veel virus uitscheiden in de mest.

Rota- en coronavirussen vernielen een groot deel van de cellen van de dunne darmwand. Hierdoor vindt er een gebrekkige vertering en gebrekkige absorptie van voedingsstoffen in het bloed plaats.

Ziektebeeld

Kalveren besmet met het Rota- en/of Coronavirus hebben meestal de leeftijd van 3-4 dagen tot 3 weken oud, waarbij kalveren tot 10 dagen het meest kwetsbaar zijn. Het virus kan als primaire oorzaak diarree veroorzaken maar er kan ook tegelijk een infectie met E-coli of crypto plaatsvinden. De combinatie van Rotavirus met crypto in een jong kalf met diarree wordt vaak aangetoond. De symptomen die optreden bij kalveren die lijden aan het Rota- en Coronavirus zijn waterdunne en/of slijmerige diarree, vaak bruingeel tot geelwit van kleur. Daarnaast zijn de kalveren lusteloos, hebben ze koorts en een verminderde eetlust. Door de ontstane diarree drogen de kalveren uit en vermageren ze. Omdat het kalf nieuwe darmcellen dient aan te maken en de darmcellen niet gelijk hun taak kunnen uitvoeren, zullen de kalveren tijdens deze periode slecht herstellen.

Diagnose en behandeling

De aanwezigheid van het Rota- en Coronavirus in de mest kan bevestigd worden door het nemen van labmonsters van verse mest die direct van kalveren genomen zijn voor een behandeling. Vanwege het risico op snelle verslechtering van de toestand van het kalf door diarree moet niet worden gewacht met de behandeling. De voornaamste doodsoorzaak bij diarree is uitdroging. Dit komt omdat het kalf bij diarree veel vocht en lichaamszouten verliest. Een aanvullend diervoeder zoals Denkacare Vitalfort ondersteunt de zout- en zuurbasebalans en Denkacare Vitallin is een effectief middel om de ontlasting dikker te maken. Een werkzame behandeling tegen het Rota- en Coronavirus zelf is niet eenvoudig omdat er geen antivirale middelen zijn tegen de virussen.

Voorkomen van ziektes

Omdat het Rota- en Corona-virus niet direct te behandelen is, is het belangrijk om besmetting met het Rota- en Coronavirus te voorkomen. Naast dat de kalveren met het Rota- en Coronavirus bij de geboorte al geïnfecteerd kunnen raken, is Rota-Corona een omgevingsbesmetting. Daarom speelt hygiëne een belangrijke rol bij het voorkomen van Rota-Corona besmettingen. Goede hygiëne begint al bij het afkalven. Het hok waar de koe mag kalven moet schoon zijn en droog strooisel bevatten. Wanneer de koe hulp nodig heeft bij het kalven, zorg dan dat het materiaal dat gebruikt wordt ontsmet is. Vergeet niet dat persoonlijke hygiëne zoals schone bedrijfskleding en ontsmette handen ook belangrijk zijn.

 

Huisvesting pasgeboren kalven

Zorg ervoor dat het kalf snel in een schone omgeving terecht komt en ontsmet de navel, om besmetting via de mest van de koe zo klein mogelijk te houden. Het pasgeboren kalf verdient een schoon en droog hok en individuele huisvesting. De iglo’s of eenlingboxen waarin de kalveren geplaatst worden kunnen het beste na het schoonmaken een tijd leeg staan voor er een ander kalf in komt. Daarmee wordt de infectiedruk verlaagd. Door de kalveren de eerste weken individueel te huisvesten wordt de kans op besmetting door andere kalveren verminderd. Ook kan het kalf beter in de gaten gehouden worden.

 

Weerstand ontwikkelen bij kalveren

In de eerste levensweken van het kalf is de weerstand nog niet volledig ontwikkeld. Daardoor zijn kalveren een gemakkelijke prooi voor de virussen. Goede kwaliteit biest en een goede biestvoorziening zorgen ervoor dat het kalf weerbaarder is tegen de parasiet. Daarnaast zorgt een goede biestvoorziening voor een hoge immuniteit waardoor ziektemakers minder de kans krijgen.

Om specifieke afweer te krijgen voor het Rota- en Coronavirus is het aan te raden om drachtige koeien en vaarzen te vaccineren tussen de 12 en 3 weken voor afkalven met Rotavec. Deze vaccinatie zorgt ervoor dat de dieren antilichamen aanmaken tegen het Rota- en Coronavirus en E-coli. Als kalveren gevoed worden met biest van gevaccineerde koeien tijdens de eerste levensdagen, is aangetoond dat diarree veroorzaakt door het Rota- en Coronavirus en de verspreiding van het virus door kalveren met Rota- of Coronavirus verminderen.

Voorkomen is beter dan genezen

De korte termijn gevolgen van het Rota- en Coronavirus bij kalveren voor de melkveehouder zijn extra arbeid, extra kosten door meer medicijn gebruik en mogelijk uitval. Daarnaast kan de diarree als gevolg van de besmetting groeiachterstand opleveren en dus op lange termijn achterstand opleveren bij de vaarzen. De vaarzen kunnen later afkalven en zijn minder ontwikkeld. Ruim ontwikkelde vaarzen kunnen meer produceren dan minder ontwikkelde vaarzen. Reden te meer om deze nadelige gevolgen te voorkomen en het Rota- en Coronavirus preventief aan te pakken en te investeren in preventieve maatregelen zoals biestmanagement, huisvesting en hygiëne.

Voor de diagnose en behandeling van het Rota- en Coronavirus kunt u terecht bij uw dierenarts. Heeft u nog vragen naar aanleiding van dit artikel? De specialisten van Denkavit staan uiteraard ook altijd voor u klaar om de juiste stappen in de kalveropfok met u te bespreken.

 

Neem contact op met onze jongveespecialisten!

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.